Hukuk sisteminde, mahkemelerin verdiği kararların bir üst mahkemeye taşınması mümkündür. Bu süreç, adil yargılama ilkesini korumak ve hukuka aykırı kararların düzeltilmesini sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. İstinaf mahkemelerinin verdiği kararlar da belirli koşullar altında Yargıtay’a götürülebilir. Ancak, her kararın Yargıtay tarafından incelenmesi mümkün değildir. Bu yazımızda, istinaf mahkemesi kararlarının Yargıtay tarafından bozulup bozulamayacağını ve hangi durumlarda temyiz yolunun açık olduğunu detaylı bir şekilde ele alacağız.
İstinaf Mahkemesinin Kararı Yargıtay Tarafından Bozulabilir Mi?
İstinaf mahkemesinin kararları belirli durumlarda Yargıtay tarafından incelenebilir ve hukuka aykırılık tespit edilirse bozulabilir. Ancak, her istinaf kararı Yargıtay’a taşınamaz. Hukuk davalarında ve ceza davalarında Yargıtay’ın inceleyebileceği dosyalar kanunlarla belirlenmiştir.
Özellikle belirli parasal sınırların altındaki davalar Yargıtay’a götürülemez. Eğer bir karar, temyiz yolu açık olan bir mahkeme tarafından verilmişse, taraflardan biri hukuka aykırılık iddiasıyla Yargıtay’a başvurabilir ve kararın bozulmasını talep edebilir.
Hangi Kararlar Yargıtay’a Götürülebilir?
Yargıtay, her davayı inceleyemez ve yalnızca belirli şartları taşıyan kararları değerlendirme yetkisine sahiptir.
Hukuk Davalarında Yargıtay’a Götürülebilen Kararlar
Hukuk davalarında, istinaf mahkemesinin verdiği bazı kararlar temyiz edilebilir. Ancak, temyiz edilebilecek kararlar belirli bir parasal sınırın üzerinde olmalıdır. 2024 yılı itibarıyla, istinaf mahkemesinden geçen ve parasal değeri 237.730 TL’nin üzerinde olan kararlar Yargıtay’a taşınabilir. Bunun yanı sıra, kamu düzenine aykırılık içeren kararlar, örneğin boşanma davaları gibi konular da parasal sınırdan bağımsız olarak Yargıtay tarafından incelenebilir.
Ceza Davalarında Yargıtay’a Götürülebilen Kararlar
Ceza davalarında da temyiz yolu açıktır. Ancak, Yargıtay yalnızca belirli suç türlerine ilişkin kararları inceleyebilir. Ağır ceza mahkemelerinde görülen ve belirli cezaları içeren davalar Yargıtay’a götürülebilir. Örneğin, 5 yıl ve üzeri hapis cezaları Yargıtay tarafından incelenebilir. Daha hafif cezalara ilişkin istinaf kararları ise kesinleşmiş sayılır ve Yargıtay’a taşınamaz.
Yargıtay Kararı Hangi Durumlarda Bozar?
Yargıtay, temyiz edilen bir dosyayı incelediğinde belirli hukuki hata veya eksiklikler tespit ederse kararı bozabilir.
Hukuk Hataları ve Usul Eksiklikleri
Eğer istinaf mahkemesi, bir davayı incelerken hukuka aykırı bir karar vermişse veya usul kurallarına uygun davranmamışsa, Yargıtay bu kararı bozabilir. Örneğin, hukuka uygun olmayan bir delilin kabul edilmesi veya usul hataları nedeniyle eksik inceleme yapılması gibi durumlar kararın bozulmasına neden olabilir.
Maddi Hatalar ve Delil İncelemesi
Yargıtay, maddi hatalar veya eksik delil incelemesi yapıldığını tespit ederse, mahkemenin kararını bozarak dosyayı yeniden görülmesi için istinaf mahkemesine geri gönderebilir. Bu durum genellikle eksik değerlendirme veya yanlış yorumlanan deliller söz konusu olduğunda ortaya çıkar.
Kamu Düzenine Aykırılık
Eğer istinaf mahkemesinin kararı kamu düzenine açıkça aykırılık teşkil ediyorsa, Yargıtay bu kararı bozabilir. Örneğin, hukuka aykırı bir şekilde verilen boşanma kararı veya adil yargılama ilkesine uymayan bir mahkeme süreci Yargıtay tarafından iptal edilebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
İstinaf mahkemesi kararlarının Yargıtay tarafından incelenmesiyle ilgili en çok merak edilen sorular ve yanıtları aşağıda verilmiştir.
Her istinaf mahkemesi kararı Yargıtay’a götürülebilir mi?
Hayır, her istinaf mahkemesi kararı Yargıtay’a taşınamaz. Temyiz edilebilecek kararlar belirli hukuki ve parasal sınırlarla belirlenmiştir. Hukuk davalarında belirli bir parasal değerin üzerinde olan kararlar Yargıtay’a götürülebilirken, ceza davalarında belirli bir ceza süresini aşan hükümler temyiz edilebilir.
Yargıtay istinaf mahkemesinin kararını neden bozar?
Yargıtay, usul hataları, maddi hatalar, eksik delil incelemesi veya kamu düzenine aykırılık gibi nedenlerle istinaf mahkemesinin kararını bozabilir. Eğer mahkeme sürecinde hukuka aykırı bir durum tespit edilirse, Yargıtay kararı iptal ederek dosyayı yeniden incelenmesi için geri gönderir.
Hukuk davalarında Yargıtay’a başvurmak için parasal sınır var mı?
Evet, hukuk davalarında Yargıtay’a temyiz başvurusu yapmak için belirli bir parasal sınır bulunmaktadır. 2024 yılı itibarıyla, 237.730 TL’nin altındaki kararlar kesinleşmiş sayılır ve Yargıtay’a taşınamaz.
Ceza davalarında hangi kararlar Yargıtay’a götürülebilir?
Ceza davalarında, genellikle 5 yıl ve üzeri hapis cezası gerektiren suçlar Yargıtay tarafından incelenebilir. Daha hafif cezalarda istinaf mahkemesinin kararı kesinleşmiş sayılır.
Yargıtay bir kararı bozarsa ne olur?
Yargıtay bir kararı bozarsa, dosya yeniden incelenmesi için ilgili mahkemeye gönderilir. Mahkeme, Yargıtay’ın belirttiği hukuki hataları düzelterek yeni bir karar verebilir.
Yargıtay kararı kesin midir?
Evet, Yargıtay’ın temyiz incelemesi sonucunda verdiği kararlar genellikle kesindir. Ancak, bazı özel durumlarda kararın düzeltilmesi için itiraz yolları bulunabilir.
İstinaf mahkemesi kararı kesinleşirse itiraz edilebilir mi?
Eğer istinaf mahkemesinin verdiği karar kesinleşmişse ve temyiz yolu kapalıysa, bu karara itiraz etmek mümkün değildir. Ancak, hukuka aykırılık tespit edilirse Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapılabilir.
